Op 19 en 20 november 2022 hoopt Musica Vocale Wageningen een bijzonder en afwisselend concert te geven. Een eigenwijs programma met muziek van componisten die hun hart volgen. Dat is waarschijnlijk de beste beschrijving van het programma ‘The Full Heart’.

En dat begint al bij de oudste componist, Tanejev. In zijn componeren liet hij zich niet leiden door de heersende tendens – de Russisch nationale school  met z’n grote gevoelsuitbarstingen. Tanejev laat zich veeleer inspireren door de muziek van Bach en werd een meester in de beheersing van het contrapunt. In ‘Johannes van Damascus’ is dit goed te horen: complexe polyfonie, fuga’s. Altijd uiterst expressief en lyrisch.

Een andere eigenwijze jongen is Stravinsky. De ‘Psalmensymfonie’ is hiervan een sterk voorbeeld. Zijn opdrachtgever wilde een instrumentaal werk, Stravinsky wilde vooral Psalm 150 als basis van zijn compositie gebruiken. Stravinsky hield voet bij stuk. Door buiten de gebaande paden te denken, ontwierp hij zijn eigen bijzondere, muzikale universum. In de ‘Psalmensymfonie’ gebruikt hij oude technieken zoals fuga en contrapunt. Maar hij voorziet ze van een nieuw, fris jasje. Ook in de bewerking van Sjostakovitsj blijft het onmiskenbaar een ‘Stravinsky’. 

Stravinsky was op zijn beurt weer een belangrijke inspirator voor Poulenc. Door het voorbeeld van Stravinsky durfde Poulenc ook zijn eigen weg te gaan. ‘Un soir de neige’ laat horen waar dat toe leidde: kleurrijke akkoorden en prachtige melodielijnen. Hij schreef het stuk op basis van gedichten die hij van zijn vriend Paul Elouard in de winter van 1944 ontving. In deze gedichten worden de winter en de koude als metafoor gebruikt om de ontberingen van de oorlog onder de Duitse bezetter te schetsen. Niet ongevaarlijk om dit soort werk in die tijd uit te brengen.

Heel anders van aard is de muziek van Penderecki. Aanvankelijk schreef hij avantgardistisch, een stroming die in zijn jonge jaren zeer in zwang was. Het ‘Agnus Dei’ schreef hij op een later moment in zijn leven, naar aanleiding van het overlijden van zijn vriend Kardinaal Stefan Wyszyński. Het laat zich bijna luisteren als een een rouwproces waarin alle fases van rouw: verdriet, ongeloof, woede en berusting voorbij komen. Het maakt onderdeel uit van het ‘Poolse Requiem’.

Ook al zijn Warlock en Silvestrov totaal verschillende mensen, ze delen het vermogen om een bijzondere atmosfeer te creëren. Silvestrov doet dat in Diptychon door het nagalmen van klank uit te schrijven verdeeld over 16 stemmen. Oneindigheid en verstilling zijn woorden die daar bij passen. Hoe onstuimig het leven van Warlock ook was, ‘The Full Heart’ klinkt vooral heel sereen.

Troost vinden onder de sterrenhemel, met een zacht briesje, terwijl dichtbij de oorlog woedt. Muziek van een wonderlijke schoonheid.

Op het programma staan:

• Agnus Dei van Krzysztof Eugeniusz Penderecki
• Johannes van Damaskus van Sergej Tanejev
• Diptychon van Valentin Silvestrov
• Un soir de neige van Francis Poulenc
• Psalmensymphonie van Igor Stravinsky (in de bewerking voor 4-handig piano)
• The Full Heart van Peter Warlock

Uitvoerenden

Musica Vocale Wageningen onder leiding van Rob Vermeulen, met medewerking van Martje van Damme & Inés Costales, piano

Concerten

19 november – Grote Kerk Wageningen 20:15 u

20 november -Eusebius Arnhem 15:30 u.